Referandum Ne Zaman? Kaç Gün Kaldı? (2017)

Referandum Tarihi: 16/04/2017 ‘dir 

Referandum Ne Zaman?

Türkiye Cumhuriyeti, son 15 yılda pek çok değişiklik yaşadı. Malumunuz hükumet olan ve mecliste çoğunluğa sahip parti Ak Parti ile muhalefet partilerinden MHP’nin üzerinde uzlaştığı bir anayasa değişikliği taslağının meclisteki komisyon görüşmeleri tamamlanıp, 2017’nin ilk günlerde genel kurula gelmiş ve genel kuruldaki görüşmelerine başlanmıştı. Mevcut şartlar, anayasa değişikliğinin referandum ile kabul edilmesi zorunluluğunu ortaya çıkardı. Zira kanunlara göre, anayasa değişikliği yapılabilmesi için, mutlak çoğunluğun genel kurulda oy vermesi veya 330 milletvekilinin, anayasa değişikliğini referanduma götürmesi gerekmektedir. Anayasa değişikliği paketi, nihai olarak 339 oy aldığından dolayı, anayasa referandumu yapılması zorunluluk haline gelmiştir.

Anayasa Nedir?

Hukuk sistemi, tüzük, yönetmelik, kanun, çerçeve kanun, usul kanunları, genel kanunlar anayasa ve teamüller üzerine kuruludur. Anayasa, tüm diğer kanunların genel hükümleri üzerinde sınır çizgileri oluşturan en üst kanun metnini teşkil eder. Bir ülkenin anayasası, o ülkede çıkarılacak en basit hukuk metninden, ülkenin yönetim şekline kadar tüm bağlayıcı hükümleri düzenleyici nitelik taşımaktadır.

Anayasa, yalnızca demokratik ülkelerde değil, meşruti monarşiler, hatta bazı krallıklarda dahi uygulanmakta olan bir üst metindir. Örneğin, Hollanda Bir Parlementer Monarşidir; yani ülke aslında bir krallık olmasına rağmen oldukça güçlü bir anayasal sistem söz konusudur.  Anayasa Kralın dahi davranışlarını şekillendiren özelliklere sahiptir. Yani, anayasa yönetim şeklinin bir sonucu değil, yönetim şeklini tarif eden bir üst metindir.

Türk tarihinde anayasa kavramı oldukça eskiye, Asya’ya uzanmaktadır. Yazılı olmayan kurallar ve teamülleri hassasiyetle uygulayan Asya Türkleri için bu kural ve teamüller hala büyük öneme sahiptir. Ancak Anadolu’da Osmanlı’nın son dönemine kadar mutlak krallık rejimleri ile yönetilen Türk toplumlarının bir anayasaları olmamış, Osmanlı’nın son dönemlerindeki ıslahatlarını takip eden, Tanzimat fermanı ve meşrutiyet itibariyle anayasa metinler yayımlanmıştır. Eğer Osmanlı dağılmamış olsaydı, muhtemelen bulunduğumuz topraklarda da bir anayasal monarşi hüküm sürüyor olabilirdi. Zira mutlak krallıklar artık batı toplumları tarafından kabul edilmeyen uygulamalardır ve birkaç istisna dışında uygulanabilirliği yoktur.

29 Ekim 1923 itibariyle, Cumhuriyetin ilanı ise bambaşka bir yol açmış ve ülkemiz, Parlamenter Demokrasi rejimini benimsemiştir. Anayasa; Laik, demokratik, Sosyal, hukuk devleti ilkelerine göre şekillenmiş ve elbette yıllar içerisinde ihtiyaca yönelik olarak bazı değişiklikler yapılmıştır.

Kurucu meclisin temel hükümlerinde yer alan ilk 4 madde dokunulmazlığı dışındaki tüm anayasa maddeleri değiştirilebilmektedir. Yani, herhangi bir partinin teklifi ile mecliste görüşülmek ve/veya anayasa referandumu yapılmak koşuluyla, ilk 4 madde dışındaki maddeler değiştirilebilmektedir.

Hemen herkesin şikayetçi olduğu 1982 darbe anayasası üzerinde uzun yıllardır değişiklikler yapılıyor olsa da, bu anayasanın pek çok problemi olduğu ve devlet işleyişi üzerinde bazı sorunlara neden olduğu kabul görmekteydi. Ancak hemen hiçbir hükumet veya parti son yıllara kadar bu anayasa üzerinde, yönetim sistemi değişikliği için bir girişimde bulunamamış, ya konsensüs oluşmamış veya yeterli çoğunluk sağlanamamıştır.  Ak Parti hükumetinin meclisteki çoğunluğu teşkil ediyor olması ve MHP tarafından, en azından anayasa referandumu kararı çıkarabiliyor olması, bu süreci ortaya çıkarmış ve kapsamlı bir yönetim sistemi değişikliğini de içeren anayasa değişikliği meclise sunulmuş ve anayasa referandumu yapılmak üzere onaylanmıştır.

Anayasa değişikliği referandumu

Anayasa değişikliği referandumu, anayasanın değişebilen maddeleri üzerinde, mecliste alınan sine-i millete gidiş kararını ifade etmektedir. Kurallara göre meclisin tek başına anayasa değişikliği yapabilmesi için, ciddi bir çoğunluğa ihtiyacı vardır. Eğer bu çoğunluk sağlanamazsa halkın onayı alınmak üzere referandum yapılabilir.

Ülkemizde referandumlar, 90’lı yıllarda pek görülmedi. 1982 anayasasının onayından sonra bu yola başvurulmayıp, tüm yasalar meclis içerisinde çıkarılmaya çalışıldı. Oysa, referandumlar, modern demokrasilerde batıda sıkça kullanılan yöntemlerdir. Özellikle seçmenin daha önceden fikir sahibi olmadığı ve seçimden sonra ortaya çıkmış bir değişiklik hakkında halkın oyuna başvurmak demokratik bir teamüldür.

Tabii Türkiye gibi çok büyük bir ülkede anayasa referandumu örneğin, Belçika’ya göre çok daha sancılı olmaktadır. Zira bir genel seçimdeki tüm şartlar birebir geçerli olup, aynı düzenin tesis edilmesi ve yurt çapında uygulanması gereklidir. Bu da bir miktar maliyet ve lojistik sorunu ortaya çıkarmaktadır. Tabii maliyete sebep olacağı için, çok önemli bir husus olan anayasa değişikliğini halka sormamak çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Sonuç olarak herhangi bir coğrafyada anayasa değişikliği referandumu, anayasa değişikliklerinde başvurulan bir yöntemdir.

Referandumu Nasıl Yapılır?

Anayasa değişikliği referandumu, genel, yerel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olduğu şekliyle, seçim kütüklerine göre tüm yurtta yapılan bir seçim metodudur. Aynı şekilde seçimler için şartlar organize edilir. Ancak oy pusulalarında sadece evet veya hayır mührü basacak alanlar mevcuttur. 18 yaşın üzerindeki her seçmen sandığa gidip, anayasa değişikliği referandumunda tercih ettiği yönde oy kullanacak ve değişikliğin kaderine yön verecektir.

Referanduma Kaç Gün Var

Anayasa referandumuna kaç gün kaldı sorusu ise hemen herkesin kafasındaki sorudur. Ancak, referandum tarihine meclis karar vermez. Gerekli şartların tesis edilebilmesi için uygun zamanı Yüksek Seçim Kurulu tayin ve tebliğ eder. Zira, seçmen kütüklerinin çıkarılması, seçim merkezlerinin hazırlanması, personelin temin edilmesi gibi bir takım gereklilikler söz konusudur. Bu hazırlıkların yapılması belli bir zaman alacaktır. Elbette, siyasi tarafların propaganda için de kullanacakları bu süre, kanunda, referandum kararının resmi gazetede yayım tarihini takip eden 60 gün olarak gösterilmektedir. 60. Günü takip eden ilk Pazar günü anayasa değişikliği referandumu tarihi olarak tanımlanır.

Yani mevcut şartlar altında Anayasa referandumuna kaç gün sorusunun maalesef net bir cevabı olmamakla birlikte, Nisan 2017 uygun zaman olarak kabul görmektedir. Tabii ülkenin bazı kesimlerinde iklim koşulları da gözetilerek sürenin Mayıs ayına ötelenmesi de söz konusu olma ihtimal dahilindedir.

Anayasa Referanduma Kaç gün Kaldı

Anayasa referandumuna kaç gün kaldı şeklinde bir hesap yapacak olursak şöyle bir sonuca ulaşmaktayız. Eğer kanuna göre resmi gazetedeki yayın tarihinden itibaren 60 gün sonra referandum yapılacaksa, mevcut duruma göre Anayasa referandumuna kaç gün kaldı sorusunun cevabı en az 60 gündür, zira henüz resmi gazetede yayımlanmış bir karar bulunmamaktadır. Eğer yayımlanmış olsaydı, yayım tarihini takip eden 60 günü sayabilirdik. Yüksek seçim kurulunun belirli koşullarla referandumu erteleme yetkisini gündeme almayacak olursak, yayım tarihinden itibaren 60 gün sayarak Anayasa referandumuna kaç gün kaldı sorusunu cevaplayabiliriz.

Anayasa değişikliği referandumu bir zorunluluk olmasının yanı sıra bir demokratik yaklaşımdır. Her vatandaş, ülkenin kaderini belirlemede bu yöntem uyarınca doğrudan söz sahibi olur ve meclis yetkilerinin üzerindeki vatandaşlık yetkilerini doğrudan karar mercii sıfatıyla kullanır. Bu sebeple Anayasa referandumuna kaç gün kaldı sorusunu soruyor ve süreci takip ediyor olmanız sorumlu bir vatandaş olduğunuzun tastiki niteliğindedir.

Bu sayfamızda sizlere anayasa, anayasa değişikliği, anayasa değişikliği referandumu ve Anayasa referandumu tarihi ile ilgili bilgiler iletmeye çalıştık. Güncel bilgiler ve Anayasa referandumuna kaç gün kaldı sorusu netleştiğinde sizlerle paylaşacak ve toplumsal fayda maksadıyla yayın yapmaya devam edeceğiz.

Unutmayın, oy kullanmak; ister seçimlerde, ister referandum şartlarında bir vatandaşlık sorumluluğudur. Oy kullanmayı ihmal etmeyiniz. Seçimlerin ve referandumların en yoğun katılımla tamamlandığı ülkelerin en demokratik ülkeler olduğunu ve bu ülkelerde refahın her zaman en üst seviyede olacağı bilinciyle, sorumluluklarınızı yerine getirmenizi rica ederiz.

İlgili Makaleler

24 Yorum

  1. Sonuna kadar HAYIR Karanliktan once son cikis türkiye HAYIR de!!! AKKOYUNLARA INAT HAYIR!!! Yuz bin kere HAYIR!! Diktatorluge HAYIR! Daima soldan ATATÙRKÜN ÇIZDIĞI YOLDAN!!!

  2. Türkiye, 16 Nisan’da anayasa değişikliği referandumu için sandığa gidecek. Reformu destekleyenler yeni anayasanın ülkeye daha fazla istikrar getireceğini savunurken, muhalefet ‘gücü tek elde toplayan’ yeni sistemin demokratik olmayacağı görüşünde.

    Referandumda seçmene “yeni anayasa taslağını” kabul edip etmediği sorulacak. Peki sonuç “evet” çıkarsa Türkiye’de neler değişecek:

    Hali hazırda devletin başı olan cumhurbaşkanı aynı zamanda yürütmenin de başı olacak, yani başbakanın görevini de üstlenecek.
    Başbakan pozisyonu ortadan kalkacak, onun yerini başkan yardımcısı alacak.
    Cumhurbaşkanı kararname hazırlama, olağanüstü hal ilan etme, bakanları ve üst düzey bürokratları atama yetkilerine sahip olacak.
    Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler 5 yılda bir aynı tarihte düzenlenecek.
    Parlamentonun çoğunluk oyuna dayanarak cumhurbaşkanını soruşturma ve azletme yetkisi olacak. Cumhurbaşkanının yargılanması için meclisin en az üçte ikisinin oyu gerekecek.
    Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler 5 yılda bir aynı tarihte düzenlenecek.
    Mevcut TBMM’de 550 olan milletvekili sayısı 600’e çıkacak.
    Milletvekili seçilme yeterliliği 25 yaşından 18’e düşürülecek.
    Meclisin bütçe yapma yetkisi cumhurbaşkanına geçecek. Bütçe cumhurbaşkanı tarafından hazırlanıp meclise sunulacak, meclis bütçeyi ya onaylayacak ya da geri gönderecek.
    Cumhurbaşkanlığı için meclis dışından aday gösterilebilecek. En az yüzde 5 oy almış partiler ve 100 bin seçmen aday önerebilecek.
    Cumhurbaşkanı TBMM’nin çıkardığı yasaları iptal talebi ile Anayasa Mahkemesine götürebilecek.
    Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması durumunda yerine yardımcısı vekalet edecek ve 45 gün içinde seçime gidilecek.
    Meclis, cumhurbaşkanlığı seçiminin yenilenmesi talebi için en az 260 milletvekilinin onayına ihtiyaç duyacak.
    Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kaldırılacak.
    Hâkimler ve Yüksek Savcılar Kurulu’nun ismindeki ‘yüksek’ ibaresi kaldırılacak ve üye sayısı 22’den 13’e düşürülecek.
    Taslağa eklenen geçici madde ile Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı zamanda Ak Parti başkanı olabilecek.

    Değişikliği savunanların argümanları neler?
    Suriye ve Irak’taki savaş ortamının yanı sıra terör saldırılarına dikkat çeken reform yanlılarına göre, yeni anayasa Türkiye’ye daha fazla istikrar getirecek.

    Değişiklikler ayrıca, 1980 darbesinin bir ürünü olan mevcut anayasanın modern bir hale getirilmesi için de bir fırsat.

    Karar mekanizmasında başbakan ortadan kalkacağı için, hükümet işleyişi daha hızlı olacak. Olası koalisyon hükümetlerinin siyasi krize yol açmasının önü alınacak.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Kapalı