Kaç Yılda Bir Günler Aynı Olur?
Günlük yaşantımızı, çalışma hayatımızı, sosyal, kültürel, ekonomik tüm aktivitelerimizi takvime göre düzenler ve planlarız. Takvimle ilgili en büyük güçlüğümüz sürekli “şu tarih hangi güne geliyor” sorusunu sormak zorunda kalışımızdır. Başta milli bayram, kutlama ve tatil günleri olmak üzere aynı tarihin her yıl değişik günlere rast gelmesi sadece yıl içerisinde sağlıklı planlama yapmamızı etkilemez, aylardaki aktif iş günlerinin değişmesi nedeni ile tüm kurumların hesap, plan ve istatistiklerini de alt üst eder. Bunun sorumlusu Dünya’nın Güneş’in etrafındaki dönme süresidir. Çok eski çağlarda bile insanlar etkinliklerini Güneş’in görünür hareketlerine göre düzenlemişler, yani basit hali ile de olsa Güneş Takvimini kullanmışlardır.
Ancak bu bir yılın süresi bir günün tam katı olmadığından, küsuratlar oluşmakta, bu da ideal bir takvim düzenini pratikte zorlaştırmaktadır. Peki günlerin birkaç yılda bir tekrarlaması mümkün müdür? Kaç yılda bir günler aynı olur? Her yıl aynı tarihin aynı güne denk gelmesini sağlayabilecek bir takvim sistemi mevcut mudur? Bu yazımızda Kaç yılda bir günler aynı olur? sorusuna yanıt arayacağız. Siz de kaç yılda bir günler aynı olur? diyorsanız buyurun birlikte cevaplayalım.
Güneş Takvimini ilk kullananlardan Mısırlılar’da bir yıl 365 gün (aslında 365 gün, 5 saat, 48 dakika, 46 saniye) kabul ediliyordu. Aradaki bu farktan dolayı, örneğin ilkbaharın başlangıcı ancak 1508 yılda bir aynı tarihe denk geliyordu.Eski Babil, Helen, Çin ve Hint medeniyetleri, Ay’ın evrelerine dayanan 29 ve 30’ar günlük 12 aydan oluşan Ay Takvimi’ni kullanmayı tercih ettiler. Bu takvimde bir yıl 354 gün olup mevsim tarihleri Güneş Takvimi’ne göre her yıl 11 gün kayıyordu. Ar darda iki hilalin oluşması arasında geçen süre (29 gün, 12 saat, 44 dakika, 2,78 saniye) yine günün tam katı olmadığından Ay Takviminin de çok sağlıklı olduğu söylenemez.
Günümüzde Ay Takvimi’ni kullanmaya devam eden İslam ülkelerinde ay süreleri hilalin gözle görülmesine bağlı olduğundan, yani hilalin ilk gözlemlendiği aksam eski ay bitmiş, yeni ay başlamış sayıldığından, bir ayın kaç gün süreceği önceden bilinemez. Farklı İslam ülkeleri, ayları değişik günlerde başlatabilirler. Bu, özellikle Ramazan ayının son günü ve takip eden bayramın ilk günü için karışıklık yaratır. Nispeten daha doğruya yakın gibi görünen, günümüzde ülkelerin çoğunda kullanılan ve Gregoryan Takvimi olarak da bilinen Güneş Takvimi’ndeki aksaklıkları gidermek için biri milattan önce 46 yılında Jul Sezar, diğeri de milattan sonra 1582 yılında Papa Gregory XIII tarafından iki kez önemli değişiklik yapılmıştır.
Sezar ardarda üç yılı 365 gün, dördüncü yılı ise 366 gün olarak saptamıştır. Bu sürenin olması gerekenden 0,0078 gün daha uzun olması, yıllar boyu birikerek 128 yılda fazladan bir gün yaratması sonucunu doğurmuştur. 1582 yılına gelindiğinde bu fark 10 günü bulunca Papa Gregory XIII takvimi 10 gün ileri aldı. 4 Ekim’den sonraki gün 15 Ekim kabul edildi. 10 gün yaşanmadan atlanmış oldu. Parasal hesaplar karıştı, halk “on günümüzü geri isteriz” diye gösteriler yaptı.
Papa’nın asıl önemli reformu 400’e bölünemeyen yüzyıllarda Şubat’ın 29 çekememesi idi. Yani Şubat 2000 yılında 29 çekebilirken 2100, 2200 ve 2300 yıllarında çekemeyecekti, o yıllarda Şubat 8 senede bir 29 gün olabilecekti. Bu sayede kullanılan takvim ile ideali arasındaki fark yılda 0,00030 güne düşürülmüştü ki bu da 33.000 yılda l günlük kayma demektir ve çok önemli değildir.
Bu takvimi İngiltere 1752’de, Rusya 1918’de, Türkiye ise 1 Ocak 1926’da kabul etti. Ne var ki ay sürelerinin eşit olmaması ve haftanın 7 gün olması nedenleri ile, belli bir tarihin her yıl değişik güne rastlaması sorunu yine çözülemedi.
Dünya Takvim Reformu Birliği’nin (AWCR) bahsedilen tüm sorunları ve eksikleri ortadan kaldıracak çok kullanışlı ideal bir takvim önerisi var ama henüz hiçbir ülke, değişikliğin kurulu düzende yaratacağı karışıklığı ve maliyeti göze alıp bu takvimi uygulama cesaretini gösterememektedir. Kaç yılda bir günler aynı olur? sorusuna dönecek olursak, günlerin değil fakat yılların tekrarından söz edebiliriz. Şöyle ki; Haftanın 7 günü olduğundan her 7 senede bir, kullanılan takvimlerin tekrarlamaya başlaması beklenir. Ancak bu kural tüm yılların 365 gün olduğunu varsaydığımızda geçerli. Yani yıllar 365 gün olduğunda örneğin 1 Ocak 2013 günü salı günüyle başlıyorsa, 1 Ocak 2014 günü çarşamba başlıyor ve 1 Ocak 2015 de perşembe başlıyor.
Bu hesaba göre artık yıl olan 2016’ın ilk günü, yani 1 Ocak 2016 cuma ile başlıyor.
Ancak artık yıldan sonraki yıl olan 2017’nin ilk günü, önceki hesaba göre olması gereken cumartesi günü değil pazar günüyle başlıyor ve takvim çeşidi sayısı artıyor. Yani yılın 365 gün olduğu yıllar için 7 takvim ve yılın 366 gün olduğu yıllar için 7 ayrı takvim olmak üzere toplamda 14 farklı takvim bulunuyor. Artık yılların takvimi 28 senede bir tekrarlanıyor. Artık yıllardan sonra gelen yıllar 6 senede 1 ve ondan sonra gelen iki yıl ise 11 senede bir senede bir tekrarlanıyor. Örneğin artık yıl olan 2000 yılı 28 senede 1 tekrarlanıyor. Ondan sonra gelen 2001 yılı 6 senede bir; 2002 ve 2003 yılları ise 11 senede 1 tekrarlanıyor. Yani 2006 artık yıldan iki yıl sonra gelen bir yıl olduğundan 11 yıl sonra 2017 de tekrarlanır.
Hangi iki ayin ilk günleri hep ayni güne denk gelir ?
Geçtiğimiz yıllarda kim milyoner olmak ister yarışmasına da konu olan hangi iki ayin ilk günleri hep ayni güne denk gelir ? sorusunun cevabı Mart ve Kasım aylarıdır. Mart ayının ilk günü ve Kasım ayının ilk günü her zaman aynı güne denk gelir.
Hangi iki ay her zaman haftanın aynı gününde başlar ?
Yine benzer nitelikteki bir genel kültür sorusu da hangi iki ay her zaman haftanın aynı gününde başlar ?’dır. Genel kültür sorusu olarak mülakatlarda veya yarışmalarda bu tip bir soru karşınıza gelebilir. Bu durumda doğru cevap Eylül ve Aralık aylarıdır.